Is 360 VR de heilige graal ?
Wat is 360 virtual reality? En wat kun je ermee? Levert 360 VR de oplossing om mensen aan het leren te krijgen in een levensechte situatie? Of zitten er beperkingen aan deze manier van leren?
Wat is 360 Virtual Reality
Kort geleden deed ik mee aan een bijeenkomst van Connect waar Thomas en Monique van het Centre for Innovation van de Universiteit van Leiden ons meenamen in de wereld van 360 VR. Een sessie waarin ze vertelden wat het is en hoe zij het gebruiken. Ook lieten ze de deelnemers zelf ervaren wat de min- en pluspunten zijn van het maken van 360 VR-leerbelevingen.
Interactieve video
Volgens Thomas en Monique is 360 VR in feite interactieve video. Dat betekent dat de video of foto’s die genomen zijn met de 360 VR-camera de basis vormen van de leerervaring. Om die leerervaring te krijgen, zet de lerende een bril op of kijkt hij naar een beeldscherm. In de opnames die de lerende ziet komen interactieve elementen voor. Dat maakt dat hij in beeld dingen kan aanraken, bekijken of zoeken. De opnames die gebruikt worden voor deze omgeving worden genomen in een echte omgeving. 360 VR is dus geen in de computer gecreëerde 3D-omgeving.
Beperkingen 360 VR
Doordat je de camera niet kunt bewegen van plek A naar plek B gaat het altijd over interactieve handelingen in één ruimte. Als je als lerende een 360 bril op hebt, kun je door de bril om je heen kijken en daar van alles ervaren en doen. Ga je een extra object in het beeld plaatsen, dan is dat lastig. Het lijkt al snel nep en je kunt het object moeilijk manipuleren. Dat betekent dat 360 erg plat is, ook al kun je om je heen kijken. Je richt altijd een omgeving in die je vervolgens gaat filmen.
Waar zit de kracht van 360 VR in?
De kracht van 360 VR is volgens Thomas en Monique nog niet bewezen. Er lopen diverse onderzoeken, onder andere bij het innovatiecentrum waar zij werken. De twee ervaren als voordelen van 360 VR:
- Het is affectief: het raakt het gevoel van de gebruikers
- Het prikkelt de nieuwsgierigheid
- Immersive: je wordt in je uppie in een andere omgeving ondergedompeld. Je kunt als ontwerper van de leerervaring dit versterken door te werken met beelden, geluid of andere stimuli. Hiermee kun je een totaalomgeving simuleren
- Je kunt mensen meerdere keren de ervaring laten meemaken, doordat het een simulatie is. Dit is vooral effectief bij handelingen die lastig in de praktijk te oefenen zijn. Denk aan reanimatie.
Zijn er dan wel nadelen?
- 360 VR is en blijft simulatie, dus niet echt
- Als lerende ben je alleen in de ervaring, het is geen sociaal leren
- De opgeroepen emotie kan te heftig zijn (denk aan een brandend huis waar je iemand moet redden). Sommige mensen klappen dicht van heftige ervaringen en daardoor wordt het tegendeel bereikt van wat je wilt bereiken
- Het in beeld brengen van mensen in de 360 VR-omgeving is lastig. Er wordt met een groothoeklens gefilmd en dat betekent dat je niet kunt inzoomen op mensen. Gezichtsuitdrukkingen en emoties zijn dus niet in beeld te brengen
- Werken met 360 VR betekent dat er een goed script nodig is én een omgeving nagebouwd moet worden of een omgeving moet beschikbaar zijn om ‘levensecht’ in te filmen.
Voorbeelden van leren met 360 VR
in de praktijk zijn er niet veel voorbeelden te vinden van training met 360 VR. Zelfs Monique en Thomas waren nog niet zo lang bezig met deze vorm van leren. Ze lieten ons een aantal cases tijdens de sessie uitwerkten. Zij gaven vervolgens aan hoe zij het de cases aan het voorbereiden waren of uitgevoerd hadden. Helaas zaten bij die voorbeelden nog niet veel projecten waar evaluaties hadden plaats gevonden.
360 VR bij KLM Air France
Een bedrijf dat wel voorbeelden heeft, is KLM Air France. Zij hebben in 2017 een groot deel van het vliegend personeel een training aangeboden met 360 VR. Dit maakte dat de cursisten een werkomgeving (vliegtuig) goed konden leren kennen en wisten wat er van hen verwacht werd op het moment dat de situatie zich in het echt voordeed in het echte vliegtuig. Voor deze grote groep was dit een ideale manier om snel te leren. Guido Helmerhorst, innovation technology and learning lead van de KLM, is dan ook van plan om veel vaker te kiezen voor 360 VR. Daarbij ziet hij als beperking van 360 VR, dat het makkelijk is voor simulatie van een kleine ruimte (denk aan vliegtuig), maar lastig voor een grote ruimte (zoals een hangar).
Voor mij was de introductie op 360 VR nuttig. Ik heb geleerd wanneer je het goed kunt inzetten. Maar eerlijk is eerlijk: je kunt er maar een beperkt aantal leerinterventies mee vormgeven. Het is helaas niet de gezochte heilige graal voor L&D waarmee alle leerinterventies goed op te lossen zijn.
Geschreven door Helma van den Berg, microlearning expert Let’s Learn!
Inspiratie opgedaan bij:
Connect (get met connected) bijeenkomst 'Educational storytelling met 360 video', 13 februari 2018, lezing door Thomas en Monique van Centre for Innovation van de Universiteit van Leiden
L&D Summit, 16 november 2017, lezing door Guido Helmerhorst
Lees ook: zijn er trends in online leren?